Quả bàng đóng một vai trò quan trọng trong đời sống của chúng ta. Quả bàng không chỉ là một loại trái cây ngon và dinh dưỡng mà còn có giá trị y học và văn hóa độc đáo.
Không chỉ được sử dụng làm thực phẩm ngon miệng mà còn có những tác động tích cực đối với sức khỏe, như là một loại thuốc Nam truyền thống. Ngoài ra, quả bàng còn mang giá trị văn hóa và tượng trưng trong nhiều nền văn hóa trên thế giới.
Hãy cùng Thuốc Nam Triệu Hòa khám phá những điều kỳ diệu về quả bàng và tìm hiểu cách nó đã và đang góp phần làm phong phú thêm cuộc sống của con người trong hành trình với Thuốc Nam Triệu Hòa.
Đặc điểm chung của cây bàng
Bàng là một loài cây thân gỗ lớn sống chủ yếu ở vùng nhiệt đới, thuộc họ Trâm bầu. Nguồn gốc của loài này vẫn còn gây tranh cãi, có thể xuất phát từ Ấn Độ, bán đảo Mã Lai hoặc New Guinea.
Cây bàng có thể cao đến 35 m, với tán lá thẳng đứng, đối xứng và các cành ngang. Khi cây già đi, tán lá trở nên phẳng hơn, giống hình dạng của một cái đĩa rộng. Lá của cây có kích thước lớn, từ 15-25 cm dài và 10-14 cm rộng, hình trứng, màu xanh đậm và bóng. Đây là loài cây lá rụng sớm trong mùa khô; trước khi rụng, lá chuyển màu thành đỏ hồng hoặc nâu vàng.
Hoa cây bàng nở vào mùa hè. Hoa nhỏ, không có bộ phận hoa rõ ràng, mọc trên cùng một cây với hoa đực và hoa cái. Cả hai loại hoa đều có đường kính khoảng 1 cm, màu trắng xanh nhạt, không có cánh hoa; chúng mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành.
Bàng thường được trồng trong khu vực nhiệt đới như một cây cảnh hoặc để tạo bóng mát vì tán lá của nó rất lớn và rậm. Gỗ của cây bàng có màu đỏ, rất cứng và chống thấm nước tốt.
Xem thêm: Bài thuốc hay bạn nên biết từ cây xuyên tâm liên – hành củ – cây trinh nữ hoàng cung
Đặc điểm của quả bàng
Đặc điểm hình thái
Quả của cây bàng thuộc loại quả hạch, có chiều dài từ 5-7 cm, rộng từ 3-5,5 cm. Quả khi còn non có màu xanh lục, sau đó chuyển sang màu vàng và cuối cùng chín đỏ, chứa một hạt màu nâu.
Quả của cây có thể ăn được và có hương vị hơi chua. Hạt của bàng thường được sử dụng để làm nguyên liệu cho việc chế biến mứt.
Quả bàng có ăn được không?
Quả bàng có thể ăn được, cả quả tươi và quả khô.
Quả bàng tươi có vị chua, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như gỏi, salad,… Quả bàng tươi cũng có thể được dùng để làm mứt, chè,…
Quả bàng khô có vị ngọt, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như chè, cháo,… Quả bàng khô cũng có thể được dùng để làm thuốc, giúp chữa bệnh tiêu chảy, táo bón,…
Tuy nhiên, quả bàng non có vị chát, chua, hơi đắng, không nên ăn.
Xem thêm: Cây Thuốc Làm Liệt Dương Vĩnh Viễn: Nam Giới Cần Cẩn Trọng
Giá trị dinh dưỡng của quả bàng
Quả bàng có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều chất xơ, vitamin C, vitamin A, kali, sắt,…
-
Chất xơ giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm táo bón. Chất xơ có tác dụng làm tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột hoạt động, giúp thức ăn di chuyển qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn. Từ đó, giúp giảm táo bón, ngăn ngừa các bệnh lý về đường tiêu hóa như viêm đại tràng, ung thư đại tràng,…
-
Vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng, chống lại bệnh tật. Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương bởi các gốc tự do. Từ đó, giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn,…
-
Vitamin A giúp bảo vệ mắt, tăng cường thị lực. Vitamin A là một chất dinh dưỡng quan trọng cho mắt, giúp duy trì thị lực khỏe mạnh. Từ đó, giúp phòng ngừa các bệnh lý về mắt như cận thị, viễn thị, thoái hóa điểm vàng,…
-
Kali giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Kali là một khoáng chất quan trọng giúp điều hòa huyết áp. Kali giúp cơ thể đào thải natri dư thừa, từ đó giúp hạ huyết áp. Ngoài ra, kali cũng giúp ngăn ngừa các bệnh lý về tim mạch như đột quỵ, đau tim,…
-
Sắt giúp bổ máu, ngăn ngừa thiếu máu. Sắt là một khoáng chất quan trọng giúp tạo hồng cầu. Hồng cầu vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể. Từ đó, giúp ngăn ngừa thiếu máu, cải thiện sức khỏe.
Xem thêm: Bồ Hoàng Có làm thuốc được không? Đặc điểm của cây là gì? Cách trồng ra sao?
Ứng dụng quả bàng trong y học
Thuốc chữa bệnh đi ngoài ra máu
- Nhân hạt quả bàng 15g
- Rau diếp cá 10g
- Lá huyết dụ 10g
- Lá rau má 10g
- Lá mơ lông 8g
Lá huyết dụ được sao cháy, sau đó đưa vào nồi cùng với các loại thuốc khác và 500ml nước. Đun sôi kỹ, lọc lấy 200ml nước đặc. Người bệnh nên chia thành 3 lần, mỗi lần uống 60ml nước thuốc trước bữa ăn. Nên uống liên tục trong 3-5 ngày.
Thuốc chữa bệnh sâu răng
- Quả bàng 80g
- Lá nhãn 50g
- Lá lốt 30g
- Muối ăn 10g
Muối ăn được rang vàng, sau đó tán thành bột mịn cùng với các loại thuốc khác. Người bệnh nên bôi thuốc lên vùng đau 3-4 lần mỗi ngày, mỗi lần dùng bằng hạt ngô. Nên bôi liên tục trong 3-5 ngày.
Một số bệnh khác
Ngoài ra, quả bàng còn có tác dụng chữa bệnh tiêu chảy, táo bón, viêm họng, ho,…
-
Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài ra nước nhiều lần trong ngày, có thể kèm theo các triệu chứng khác như đau bụng, buồn nôn, nôn. Quả bàng có tác dụng cầm tiêu chảy nhờ chứa các chất tannin và nhựa. Các chất này có tác dụng làm se niêm mạc ruột, giúp giảm tiết dịch ruột, từ đó giúp cầm tiêu chảy.
-
Táo bón là tình trạng đi ngoài ít hơn 3 lần/tuần, phân cứng, khó đi. Quả bàng có tác dụng nhuận tràng nhờ chứa nhiều chất xơ. Chất xơ giúp làm tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột hoạt động, giúp thức ăn di chuyển qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn. Từ đó, giúp giảm táo bón.
-
Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm ở họng, gây đau họng, rát họng, khó nuốt. Quả bàng có tác dụng chống viêm, giảm đau nhờ chứa các chất tannin và nhựa. Các chất này có tác dụng ức chế hoạt động của các gốc tự do, giúp giảm viêm nhiễm, giảm đau họng.
-
Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể để bảo vệ đường hô hấp khỏi các tác nhân gây hại. Quả bàng có tác dụng long đờm, giảm ho nhờ chứa các chất tannin và nhựa. Các chất này có tác dụng làm loãng đờm, giúp đờm dễ dàng được tống ra khỏi cơ thể, từ đó giúp giảm ho.
Quả bàng là một loại quả có giá trị dinh dưỡng cao và nhiều tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng quả bàng để chữa bệnh.
Xem thêm: Cây Tỏi Độc là cây gì? Đặc điểm nhận dạng và tác dụng của loại cây này
Cách chế biến quả bàng
Quả bàng có thể ăn được cả quả tươi và quả khô. Quả bàng tươi có vị chua, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như gỏi, salad,… Quả bàng tươi cũng có thể được dùng để làm mứt, chè,…
Quả bàng khô có vị ngọt, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như chè, cháo,… Quả bàng khô cũng có thể được dùng để làm thuốc, giúp chữa bệnh tiêu chảy, táo bón,…
Cách chế biến quả bàng tươi
-
Ăn trực tiếp: Quả bàng tươi có thể được ăn trực tiếp, tuy nhiên vị chua của quả bàng có thể khiến nhiều người không thích. Để giảm vị chua của quả bàng, có thể ngâm quả bàng với nước muối khoảng 15 phút trước khi ăn.
-
Gỏi, salad: Quả bàng tươi có thể được dùng để làm gỏi, salad. Gỏi, salad quả bàng có vị chua chua, ngọt ngọt, giòn giòn, rất hấp dẫn.
-
Mứt, chè: Quả bàng tươi có thể được dùng để làm mứt, chè. Mứt, chè quả bàng có vị ngọt, thơm, là món ăn vặt rất được yêu thích.
Cách chế biến quả bàng khô
-
Ăn trực tiếp: Quả bàng khô có thể được ăn trực tiếp, tuy nhiên vị ngọt của quả bàng có thể khiến nhiều người cảm thấy ngán. Để giảm vị ngọt của quả bàng, có thể trộn quả bàng khô với các loại hạt như hạt điều, hạt hạnh nhân,…
-
Chè, cháo: Quả bàng khô có thể được dùng để nấu chè, cháo. Chè, cháo quả bàng có vị ngọt, thơm, là món ăn bổ dưỡng.
Xem thêm: 10 lợi ích của quả bơ trong việc làm đẹp cực tốt
Hướng dẫn một số món ăn được làm từ quả bàng
Cách làm mứt quả bàng
Nguyên liệu:
- 500g quả bàng tươi
- 200g đường
- 1/2 thìa cà phê muối
- 1/4 thìa cà phê vani
Cách làm:
- Quả bàng tươi rửa sạch, gọt vỏ, bỏ hạt.
- Cho quả bàng vào chậu, thêm đường, muối, vani vào trộn đều.
- Ủ quả bàng trong khoảng 2 ngày cho quả bàng ngấm đường.
- Bắc nồi lên bếp, cho quả bàng vào đun sôi.
- Đun sôi quả bàng khoảng 10 phút cho đến khi quả bàng trong và sánh lại.
- Múc mứt quả bàng ra đĩa, để nguội rồi thưởng thức.
Cách làm chè quả bàng
Nguyên liệu:
- 100g quả bàng khô
- 100g đậu xanh
- 100g gạo nếp
- 1/2 thìa cà phê muối
- Đường, sữa đặc, nước cốt dừa tùy theo khẩu vị
Cách làm:
- Quả bàng khô rửa sạch, ngâm nước khoảng 2 tiếng cho quả bàng nở ra.
- Đậu xanh vo sạch, ngâm nước khoảng 30 phút.
- Gạo nếp vo sạch, ngâm nước khoảng 30 phút.
- Cho đậu xanh, gạo nếp vào nồi, đổ nước xâm xấp mặt, nấu chín.
- Khi đậu xanh, gạo nếp chín, cho quả bàng khô vào, nấu thêm khoảng 10 phút.
- Nêm đường, sữa đặc, nước cốt dừa tùy theo khẩu vị.
- Múc chè quả bàng ra bát, thưởng thức.
Lưu ý khi ăn quả bàng
Quả bàng là loại quả có giá trị dinh dưỡng cao và nhiều tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, khi ăn quả bàng cần lưu ý một số điều sau:
- Không nên ăn quả bàng non: Quả bàng non có vị chát, chua, hơi đắng, không nên ăn.
- Không nên ăn quá nhiều quả bàng: Quả bàng có hàm lượng chất xơ cao, nếu ăn quá nhiều có thể gây táo bón, đầy hơi, khó tiêu.
- Người bị dị ứng với quả bàng không nên ăn: Một số người có thể bị dị ứng với quả bàng, khi ăn có thể xuất hiện các triệu chứng như nổi mẩn đỏ, ngứa, khó thở,…
- Người bị bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn quả bàng: Quả bàng có hàm lượng đường khá cao, người bị bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn quả bàng.
Dưới đây là một số lưu ý cụ thể khi ăn quả bàng:
- Quả bàng tươi:
- Quả bàng tươi có vị chua, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như gỏi, salad,…
- Để giảm vị chua của quả bàng, có thể ngâm quả bàng với nước muối khoảng 15 phút trước khi ăn.
- Quả bàng khô:
- Quả bàng khô có vị ngọt, có thể ăn trực tiếp hoặc dùng để chế biến các món ăn như chè, cháo,…
- Để giảm vị ngọt của quả bàng, có thể trộn quả bàng khô với các loại hạt như hạt điều, hạt hạnh nhân,…
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quả bàng và có cách ăn quả bàng an toàn, hiệu quả.
Cách trồng và chăm sóc cây bàng
Kỹ thuật trồng cây bàng
Cây bàng có thể trồng bằng hạt hoặc giâm cành.
Trồng bằng hạt
- Chọn hạt bàng chín già, không bị sâu bệnh.
- Ngâm hạt bàng trong nước ấm khoảng 24 giờ cho hạt nứt ra.
- Cho hạt bàng vào đất tơi xốp, ẩm, phủ đất lên trên.
- Tưới nước giữ ẩm cho đất.
- Sau khoảng 1 tháng, hạt bàng sẽ nảy mầm.
Giâm cành
- Chọn cành bàng bánh tẻ, không bị sâu bệnh.
- Cắt cành bàng có chiều dài khoảng 20-30cm, có 2-3 mắt.
- Bỏ bớt lá ở phần gốc cành.
- Cắm cành bàng vào đất tơi xốp, ẩm.
- Tưới nước giữ ẩm cho đất.
- Sau khoảng 2-3 tuần, cành bàng sẽ ra rễ.
Kỹ thuật chăm sóc cây bàng
- Tưới nước: Cây bàng cần được tưới nước thường xuyên, đặc biệt là vào mùa khô. Tưới nước 2-3 lần/tuần, mỗi lần tưới đẫm nước.
- Bón phân: Cây bàng cần được bón phân định kỳ, giúp cây phát triển tốt. Bón phân NPK 1-2 lần/tháng.
- Cắt tỉa: Cây bàng cần được cắt tỉa thường xuyên, giúp cây có dáng đẹp. Cắt tỉa những cành sâu bệnh, cành khô, cành vượt.
Một số lưu ý khi trồng và chăm sóc cây bàng
- Cây bàng có khả năng chịu hạn tốt, nhưng không chịu được ngập úng.
- Cây bàng cần được trồng ở nơi thoáng mát, có nhiều ánh sáng.
- Cây bàng có thể bị sâu bệnh tấn công, cần thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời.
Với những kỹ thuật trồng và chăm sóc trên, bạn có thể tự trồng và chăm sóc cây bàng tại nhà. Cây bàng là loại cây cảnh đẹp, dễ trồng và chăm sóc, phù hợp trồng ở nhiều nơi như sân vườn, công viên,…
Quả bàng, thông qua bài viết của Thuốc Nam Triệu Hòa, đã thể hiện sự đa dạng và tầm quan trọng không chỉ trong việc cung cấp thực phẩm dinh dưỡng mà còn trong lĩnh vực y học và văn hóa. Chúng ta đã tìm hiểu về những ứng dụng đa dạng của quả bàng trong thực đơn hàng ngày, cũng như trong việc chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe.
Quả bàng còn là biểu tượng tượng trưng và tâm linh quan trọng trong nhiều nền văn hóa trên thế giới. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc muốn biết thêm về quả bàng, hãy liên hệ với Thuốc Nam Triệu Hòa để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết hơn về cây này.
