Biện pháp hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ bằng Đông y

Theo y học cổ truyền, sự mất ngủ lấy nguyên gốc ở âm huyết. Mọi nguyên nhân dẫn đến chân âm huyết hao tổn, âm tinh không đủ để nuôi dưỡng lên tâm não đều có thể dẫn đến mất ngủ hoặc gây rối loạn giấc ngủ.

Hải Thượng Lãn Ông cho rằngmất ngủ đều bởi âm huyết thiếu, ba tạng tâm, can, tỳ đều cótổn thương. Do vậy phòng điều trị mất ngủ cần phải bồi bổ âm huyết, điều dưỡng cho ba tạng tâm, can và tỳ.

1. Bài thuốc hỗ trợđiều trị mất ngủ

– Bài 1: Phục thần 10g, sơn tra 10g, phục linh 12g, bán hạ 10 g, trần bì 6g, lai phụ tử 15g, liên kiều 6g.Sắc uống, uống sau bữa ăn.

Tác dụng:Kiện tỳ hòa vị, hóa trệ tiêu tích phù hợp với bệnh nhân mất ngủ do vị khí bất hòa.

– Bài 2:Đảng sâm 12g, hoàng kỳ 15g, bạch truật 10g, phục thần 10g, toan táo nhân 10g, nhục quế 12g, mộc hương 8g, cam thảo 6, đương quy 10g, viễn chí 6g, sinh khương 3 lát, đại táo 5 quả, sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia 2 lần, uống trong ngày.

Tác dụng:Bổ ích tâm tỳ, dưỡng huyết an thần hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ do tâm tỳ hư.

– Bài 3:Hoàng liên 10g, sinh bạch thược 20g, trứng tươi bỏ lòng trắng 2 quả, a giao 50g.

Hoàng liên rửa sạch cùng với sinh bạch thược sắc 400ml nước còn 150 ml nước, bỏ bã.

A giao đun cách thủy cho tan, hòa vào nước thuốc hoàng liên, bạch thược, đun sôi. Cho 1-2 lòng đỏ trứng gà vào, dùng (ăn)trước khi đi ngủ.

Tác dụng:Thông tâm thận, hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ do tâm thận bất giao.

– Bài 4: Toan táo nhân 75g, nhũ hương 30g, mật ong 60ml, ngưu hoàng 0,5g; gạo tẻ50g, chu sa 15g. Tất cả tán bột mịn, thêm 5ml rượu hòa với mật ong hoàn viên. Mỗi lần uống 10g-15g

Tác dụng:An thần, hỗ trợ điều trị mất ngủ tim đập hồi hộp, mơ thấy ác mộng (đởm hư).

2. Dược thiện hỗ trợ điều trị mất ngủ

1. Canh tim lợn:Tim lợn 1 cái, bổ đôi rửa sạch cho vào nồi đun cùng với 15g toan táo nhân, 15 g phục linh, 5 g viễn chí. Đun to lửa cho đến khi sôi, vớt bỏ bọt rồi vặn nhỏ lửa đun cho tới khi chín là dùng được.

Tác dụng:Bổ huyết, dưỡng tâm, ích can, định thần, hõ trợ điều trị mất ngủ, ngủ mê nhiều, trí nhớ giảm sút…

2. Canh long nhãn, liên tử:Long nhãn 20 g, liên tử 30g, bột ngó sen 50g. Rửa sạch liên tử đun chín rồi thêm long nhãn đun nhỏ lửa cho tới khi liên tử chín nhuyễn thì cho bột ngó sen đã hòa với nước lạnh vào quấy đều cho tới sôi là được.

Tác dụng:Dưỡng tâm, kiện tỳ, ích khí huyết, an thần, hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, mất ngủ.

3. Cơm canh thiên ma:Thiên ma 5g, thịt gà 25g, măng tây, cà rốt 50g, nấm hương, khoai sọ vừa đủ, gia vị. Ngâm thiên ma khoảng 1 giờ cho mềm, thái nhỏ ninh nhừ, thêm thịt gà băm nhỏ, cà rốt, măng tây, nấm hương, khoai sọ thái con chì cho vào ninh chín thêm gia vị vừa đủ vào là được, ăn cùng cơm ngày 1 lần.

Tác dụng:Kiện não, cường thân, trấn kinh, an thần, trị đau đầu, hoa mắt, ngủ ít, hay mê, hay quên.

3. Các huyệt cơ bản điều trị mất ngủ

1. Huyệt Tam âm giao:Ở lồi cao mắt cá trong do lên 3 thốn, sát bờ sau xương chày.

Tác dụng:Bổ âm, điều huyết.

2. Huyệt Nội quan: Ở chính giữa lần chỉ cổ tay phía trong đo lên hai thốn.

Tác dụng:Định tâm, an thần.

3. Huyệt An miên:Ở sau tai, trung điểm giữa huyệt ế phong và phong trì.

Tác dụng: Trị đau đầu, khó ngủ.

4. Huyệt Bách hội: Ở đỉnh đầu, chân mi tóc trán đo lên 5 thốn chỗ lõm đường giữa đầu.

Tác dụng: Đả thông kinh mạch, lưu thông khí huyết

5. Huyệt Ấn đường: Ở trung điểm đầu trong cung lông mày.

Tác dụng:Định thần trí, thanh nhiệt, an thần trị mất ngủ

Cách thực hiện:Bạn đọc có thể tự day ấn hay mát-xa thường xuyên 1-2 lần/ngày để cải thiện và phòng trị mất ngủ.Đây cũng là huyệt châm cứu trị mất ngủ rất hiệu quả, tuy nhiên cần gia giảm thêm một số huyệt theo từng thể chứng người bệnh cho phù hợp.

4. Phối hợp với một số huyệt vị khác

– Nếu người vốn hay lo nghĩ quá độ, giấc ngủ không sâu, hay mơ màng, ăn ít, người mệt mỏi thuộc thể tâm tỳ hư: Châm bổ thêm huyệt thần môn, túc tam lý, tâm du, tỳ du…

– Nếu người vốn gầy ốm lại hayăn uống thức ăn khô nóng, người bứt rứt, khó ngủ về khuya thuộc thể âm hư nội động, thêm huyệt: Thái khê, thái xung… có tác dụng tư âm giáng hỏa.

– Nếu người tính tình không thoải mái, hay uất giận hoặc ăn nhiều thức ăn béo ngọt, ngủ hay giật mình tỉnh giấc khó ngủ trở lại, thêm huyệt phong trì, hành gian, túc khiếu âm… có tác dụng thanh can đởm.

– Người tỳ vị yếu lại ăn đồ khó tiêu, ít vận động, bụng hay đầy trướng khó ngủ thuộc thể vị khí hư thêm huyệt túc tam lý, trung quản nội đình… có tác dụng kiện tỳ.

– Người cao tuổi tiểu đêm nhiều lần làm mất ngủ, bệnh về thận tiết niệu thêm huyệt thận du, khí hải… có tác dụng bổ thận trị chứng tiểu đêm (nếu chân lạnh thận dương hư nên cứu ấm các huyệt).