Ích Mẫu: Vị Thuốc Quý Cho Sức Khỏe Sinh Sản Của Phụ Nữ

Ích mẫu là cây gì?

Giới thiệu chung

• Tên khoa học: Leonurus japonicus
• Tên gọi khác: Ích mẫu thảo, ích mẫu hoa, ích mẫu hôi, ích mẫu tía, ích mẫu đỏ, cây tía tô rừng, cây lức, cây lức đỏ, cây ngải cứu rừng.
• Phân bố: Ích mẫu là loài cây thân thảo có hoa, vốn sinh trưởng ở vùng Đông Á từ Nhật Bản, Hàn Quốc tới Campuchia, nhưng ngày nay đã được di thực tới nhiều nơi trên thế giới. Ở Việt Nam, ích mẫu phân bố rộng rãi ở nhiều vùng miền, từ đồng bằng tới miền núi.
• Bộ phận dùng làm thuốc: Toàn cây, thu hái vào mùa hè thu.

Đặc điểm hình thái

• Thân: Thân cây ích mẫu hình vuông, có rãnh dọc, có thể cao từ 0,5-1m. Thân cây ít phân nhánh, có phủ lông nhỏ, ngắn.
• Lá: Lá mọc đối, hình trứng hoặc hình tim, mép có răng cưa, kích thước dài 5-10cm, rộng 2-4cm. Mặt trên lá màu xanh lục đậm, mặt dưới lá màu xanh lục nhạt.
• Hoa: Hoa ích mẫu mọc thành những vòng dày đặc ở kẽ lá. Hoa có màu hồng hoặc tím hồng, xẻ thành hai môi gần đều nhau. Đài hoa hình ống, dài 6-8mm. Tràng hoa có 5 cánh, cánh hoa màu hồng hoặc tím hồng, xẻ thành hai môi gần đều nhau. Nhị hoa 4, bao phấn màu vàng. Bầu nhụy hình trứng, có 2 ô.
• Quả: Quả ích mẫu nhỏ, hình trứng, có 3 cạnh, vỏ màu xám nâu.

Ích mẫu là một loại cây có nhiều tác dụng dược lý, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền.

Xem thêm: Dừa Nước: Bí Quyết Giải Khát Bổ Dưỡng Cho Ngày Hè Oi Bức

Thành phần hóa học của ích mẫu

Thành phần hóa học của ích mẫu bao gồm nhiều hoạt chất có tác dụng dược lý, bao gồm:

Flavonoid

• Chống oxy hóa: Flavonoid có khả năng trung hòa các gốc tự do, giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương.
• Kháng khuẩn, kháng viêm: Flavonoid có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn và các tác nhân gây viêm.
• Chống ung thư: Flavonoid có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.

Triterpenoid

• Kháng khuẩn, kháng viêm: Triterpenoid có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn và các tác nhân gây viêm.
• Hạ huyết áp: Triterpenoid có tác dụng giãn mạch, giúp hạ huyết áp.

Tanin

• Cầm máu: Tanin có tác dụng làm co mạch, giúp cầm máu.
• Sát trùng: Tanin có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn và các tác nhân gây viêm.
• Chống viêm: Tanin có khả năng ức chế quá trình viêm.

Alkaloid

• Kích thích thần kinh: Alkaloid có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp tỉnh táo, giảm đau.

Tinh dầu

• Kháng khuẩn, kháng viêm: Tinh dầu có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn và các tác nhân gây viêm.

Các thành phần hóa học của ích mẫu có tác dụng hiệp đồng với nhau, giúp ích mẫu có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với phụ nữ.

Xem thêm: Những Điều Cần Biết Bệnh Máu Nhiễm Mỡ

Công dụng của ích mẫu

Ích mẫu là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền, có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với phụ nữ. Theo y học cổ truyền, ích mẫu có vị cay, đắng, tính mát, đi vào kinh can và tâm bào, có tác dụng hành huyết, khứ ứ, sinh tân (thải huyết ứ, sinh huyết mới), tiêu thũng, thanh can nhiệt, ích tinh.

Các nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã chứng minh được nhiều tác dụng của ích mẫu, bao gồm:

• Điều hòa kinh nguyệt: Ích mẫu có tác dụng kích thích tử cung co bóp, giúp đẩy máu kinh ra ngoài, từ đó điều hòa kinh nguyệt, giảm các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt như kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt ít, rong kinh,…
• Giảm đau bụng kinh: Ích mẫu có tác dụng giảm co thắt tử cung, từ đó giúp giảm đau bụng kinh.
• Cầm máu tử cung: Ích mẫu có tác dụng cầm máu, giúp giảm chảy máu do rong kinh, băng huyết sau sinh,…
• Kháng khuẩn, kháng viêm: Ích mẫu có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giúp điều trị các bệnh viêm nhiễm phụ khoa như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung,…
• Hạ huyết áp: Ích mẫu có tác dụng hạ huyết áp, giúp điều trị cao huyết áp.
• An thần, giảm đau: Ích mẫu có tác dụng an thần, giảm đau, giúp cải thiện giấc ngủ, giảm đau đầu, đau bụng,…

Xem thêm: Thuốc Nam ông Bủng là gì? Có tốt không? Nhiều Thông Tin Hữu ích

Cách dùng và liều dùng của ích mẫu

Cách dùng ích mẫu

Cách dùng: Ích mẫu có thể được dùng dưới dạng thuốc sắc, thuốc viên, thuốc cao,…

• Thuốc sắc: Dùng 15-30g ích mẫu khô sắc với 400ml nước, đun sôi nhỏ lửa trong 30 phút, chia uống 3 lần trong ngày.
• Thuốc viên: Ngày uống 2 lần, mỗi lần 2-3 viên.
• Thuốc cao: Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10-15g.

Liều dùng: Liều dùng ích mẫu phụ thuộc vào dạng bào chế và mục đích sử dụng.

• Ích mẫu khô: Ngày dùng 8-16g, sắc uống.
• Ích mẫu tươi: Ngày dùng 30-60g, sắc uống hoặc giã nát đắp.

Chống chỉ định:

• Phụ nữ có thai.
• Người bị huyết hư, rong huyết do huyết hư.
• Người bị chảy máu do khối u.

Lưu ý khi sử dụng:

• Không nên sử dụng ích mẫu quá lâu, vì có thể gây ra hiện tượng ứ huyết.
• Nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào khi sử dụng ích mẫu, cần ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ ích mẫu

• Điều hòa kinh nguyệt: Ích mẫu 15g, hương phụ 10g, bạch thược 12g, xuyên khung 10g, đào nhân 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
• Giảm đau bụng kinh: Ích mẫu 15g, hương phụ 10g, bạch thược 12g, xuyên khung 10g, tô mộc 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
• Cầm máu tử cung: Ích mẫu 15g, hương phụ 10g, bạch thược 12g, xuyên khung 10g, đào nhân 10g, ngải cứu 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
• Kháng khuẩn, kháng viêm: Ích mẫu 15g, kim ngân hoa 10g, bạc hà 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
• Hạ huyết áp: Ích mẫu 15g, hạ khô thảo 10g, rau má 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
• An thần, giảm đau: Ích mẫu 15g, táo nhân 10g, hoàng liên 10g, cam thảo 6g. Sắc uống ngày 1 thang.

Lưu ý:

• Tùy theo tình trạng bệnh cụ thể, có thể gia giảm các vị thuốc cho phù hợp.
• Trước khi sử dụng ích mẫu, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc đông y để được tư vấn cụ thể về liều dùng và cách dùng phù hợp với tình trạng bệnh của mình.

Xem thêm: Cỏ Đuôi Ngựa – Thức Uống Giải Nhiệt, Thanh Lọc Cơ Thể

Các ứng dụng khác của ích mẫu

Ứng dụng trong thực phẩm

• Ích mẫu có vị cay, đắng, tính mát, có thể dùng làm gia vị trong các món ăn, giúp tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng cho món ăn.
• Ích mẫu cũng có thể được dùng để chế biến các món ăn bổ dưỡng cho phụ nữ, giúp cải thiện sức khỏe và sắc đẹp.

Ứng dụng trong mỹ phẩm

• Ích mẫu có tác dụng làm đẹp da, giúp da sáng mịn, hồng hào.
• Ích mẫu được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm như: kem dưỡng da, mặt nạ,…

Ứng dụng trong nông nghiệp và công nghiệp: Ích mẫu còn được sử dụng trong các lĩnh vực khác như:

• Nông nghiệp: Ích mẫu được sử dụng để làm phân bón, giúp cải tạo đất, tăng năng suất cây trồng.
• Công nghiệp: Ích mẫu được sử dụng để sản xuất các sản phẩm như: thuốc nhuộm, hương liệu,…

Xem thêm: Top lợi ích của Dâu Tây trong làm đẹp và sức khỏe cực thú vị

Một số câu hỏi thường gặp về ích mẫu

Ích mẫu có tác dụng phụ gì không?

Ích mẫu là loại thảo dược lành tính, ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số người có thể gặp các tác dụng phụ như:

• Buồn nôn, nôn mửa.
• Tiêu chảy.
• Chóng mặt, đau đầu.
• Nhức mỏi cơ thể.

Các tác dụng phụ này thường nhẹ và có thể tự khỏi sau khi ngừng sử dụng ích mẫu. Tuy nhiên, nếu các tác dụng phụ này nghiêm trọng hoặc kéo dài, bạn nên ngừng sử dụng ích mẫu và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phụ nữ đang mang thai có nên sử dụng ích mẫu không?

Theo các tài liệu y học cổ truyền, ích mẫu có tác dụng hành khí, hoạt huyết, điều kinh, bổ huyết, giảm đau. Tuy nhiên, phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng ích mẫu.

Ích mẫu có thể gây co thắt tử cung, dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Trong một nghiên cứu trên động vật, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng ích mẫu có thể gây suy giảm chức năng buồng trứng và giảm khả năng sinh sản ở chuột.

Do đó, phụ nữ đang mang thai nên tránh sử dụng ích mẫu. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về việc sử dụng ích mẫu khi mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phụ nữ đang cho con bú có nên sử dụng ích mẫu không?

Theo các tài liệu y khoa, phụ nữ đang cho con bú có thể sử dụng ích mẫu, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Ích mẫu là một loại thảo dược có tính hoạt huyết khử ứ, giúp giảm đau bụng kinh, tắc kinh, huyết hôi ra không hết, đái không lợi, phù thũng. Ích mẫu cũng có thể giúp tăng cường sức khỏe cho phụ nữ sau khi sinh.

Tuy nhiên, ích mẫu cũng có thể đi vào sữa mẹ và gây ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh. Một số nghiên cứu cho thấy ích mẫu có thể gây kích thích thần kinh ở trẻ sơ sinh, khiến trẻ quấy khóc, khó ngủ. Ngoài ra, ích mẫu cũng có thể làm giảm lượng sữa mẹ.

Do đó, phụ nữ đang cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng ích mẫu. Bác sĩ sẽ cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro khi sử dụng ích mẫu để đưa ra quyết định phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Ích mẫu có tương tác với thuốc gì?

Ích mẫu là một loại thảo dược có tính hoạt huyết khử ứ, có thể tương tác với một số loại thuốc như:

• Thuốc chống đông máu: Ích mẫu có thể làm tăng tác dụng của thuốc chống đông máu, dẫn đến nguy cơ chảy máu.
• Thuốc hạ huyết áp: Ích mẫu có thể làm tăng tác dụng của thuốc hạ huyết áp, dẫn đến huyết áp hạ quá mức.
• Thuốc lợi tiểu: Ích mẫu có thể làm tăng tác dụng của thuốc lợi tiểu, dẫn đến mất nước và điện giải.
• Thuốc điều trị ung thư: Ích mẫu có thể làm tăng tác dụng của thuốc điều trị ung thư, dẫn đến tác dụng phụ nghiêm trọng.

Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng ích mẫu cùng với bất kỳ loại thuốc nào khác.

Ích mẫu có thể mua ở đâu?

Ích mẫu có thể mua ở các hiệu thuốc, cửa hàng thuốc đông y, hoặc các trang thương mại điện tử.

Nếu mua ích mẫu ở hiệu thuốc, bạn nên chọn mua ích mẫu được sản xuất bởi các công ty uy tín, có giấy phép lưu hành. Bạn cũng nên hỏi dược sĩ về cách sử dụng ích mẫu an toàn và hiệu quả.

Nếu mua ích mẫu ở cửa hàng thuốc đông y, bạn nên chọn mua ích mẫu từ các địa chỉ có uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc đông y về cách sử dụng ích mẫu phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Nếu mua ích mẫu trên các trang thương mại điện tử, bạn nên chọn mua ích mẫu từ các gian hàng uy tín, có nhiều lượt mua hàng và đánh giá tích cực. Bạn cũng nên đọc kỹ thông tin sản phẩm và hướng dẫn sử dụng trước khi mua.

Giá bán ích mẫu?

Giá bán ích mẫu dao động tùy theo dạng bào chế, hàm lượng, thương hiệu, và nhà sản xuất.

• Ích mẫu dạng khô: Giá bán ích mẫu dạng khô thường dao động từ 70.000 – 100.000 đồng/kg.
• Ích mẫu dạng viên: Giá bán ích mẫu dạng viên thường dao động từ 30.000 – 50.000 đồng/hộp 20 viên.
• Ích mẫu dạng cao lỏng: Giá bán ích mẫu dạng cao lỏng thường dao động từ 100.000 – 150.000 đồng/chai 100ml.

Dưới đây là một số ví dụ về giá bán ích mẫu của một số sản phẩm phổ biến trên thị trường:

• Cao ích mẫu Traphaco: 100.000 đồng/chai 100ml
• Viên ích mẫu OP.CIM: 30.000 đồng/hộp 20 viên
• Ích mẫu PV: 25.000 đồng/hộp 20 viên

Lưu ý: Đây chỉ là giá tham khảo và có thể thay đổi tùy theo thời điểm và địa điểm mua.

Cách bảo quản ích mẫu?

Ích mẫu là một loại thảo dược có tính hoạt huyết khử ứ, có thể bị mất tác dụng nếu không được bảo quản đúng cách. Dưới đây là cách bảo quản ích mẫu đúng cách:

Ích mẫu dạng khô:

• Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Bảo quản trong lọ thủy tinh hoặc túi ni lông kín.
• Hạn sử dụng là 2 năm kể từ ngày sản xuất.

Ích mẫu dạng viên:

• Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Bảo quản trong hộp kín.
• Hạn sử dụng là 3 năm kể từ ngày sản xuất.

Ích mẫu dạng cao lỏng:

• Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Bảo quản trong lọ thủy tinh hoặc chai thủy tinh kín.
• Hạn sử dụng là 2 năm kể từ ngày sản xuất.

Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý những điều sau khi bảo quản ích mẫu:

• Không để ích mẫu ở nơi ẩm ướt, dễ bị ẩm mốc.
• Không để ích mẫu gần các loại hóa chất, thuốc, hoặc các sản phẩm có mùi mạnh.
• Không để ích mẫu ở nơi có nhiệt độ cao, dễ bị biến chất.

Bảo quản ích mẫu đúng cách sẽ giúp đảm bảo chất lượng và hiệu quả của sản phẩm.

Như vậy, ích mẫu không chỉ là một loại thảo mộc quý giá trong y học với nhiều tác dụng đặc biệt đối với sức khỏe phụ nữ. Để biết thêm thông tin chi tiết và tư vấn sử dụng ích mẫu hiệu quả, quý độc giả có thể liên hệ với Thuốc Nam Triệu Hòa, nơi chắc chắn sẽ cung cấp những kiến thức sâu sắc và tin cậy về cây thảo mộc quan trọng này. Liên hệ ngay Thuoc Nam Trieu Hoa để được tư vấn chi tiết!