Cây ngải dại là một loại cây dược liệu quý trong Thuốc Nam Triệu Hòa. Cây ngải dại có lịch sử sử dụng lâu đời trong y học cổ truyền và hiện đại. Nó được sử dụng để điều trị nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm viêm nhiễm, tiêu hóa kém, đau bụng kinh, và cảm lạnh.
Cây ngải dại là một ví dụ tiêu biểu về sức mạnh của cây thuốc tự nhiên trong y học truyền thống và vẫn đang được nghiên cứu hiện nay. Để tìm hiểu thêm về các tác động lợi ích của nó đối với sức khỏe, chúng ta hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.
Tìm hiểu chung về cây ngải dại
Cây ngải dại, còn được gọi là ngải cứu dài, là một loại cây thuốc Nam được sử dụng phổ biến trong dân gian. Cây có tên khoa học là Artemisia vulgaris L. var indica (Willd) DC, thuộc họ Cúc (Asteraceae).
Nguồn gốc, phân bố
Cây ngải dại có nguồn gốc từ châu Á, châu Âu và châu Phi. Ở Việt Nam, cây mọc hoang ở nhiều nơi, chủ yếu ở các vùng núi, đồi, ven đường, ven rừng, trên nương rẫy.
Đặc điểm hình thái
Cây ngải dại là loại cây thảo sống lâu năm, cao từ 0,5-1m. Thân cây có màu xanh lục, nhẵn, có nhiều đốt. Lá cây hình mác, mọc so le, có răng cưa ở mép. Mặt trên lá màu lục nhạt, mặt dưới lá màu xám xanh, có nhiều lông tơ. Hoa ngải dại nhỏ, màu vàng, mọc thành cụm hình chuỳ ở đầu cành. Quả bế, hình trứng, có lông mịn.
Thu hái, chế biến
Cây ngải dại được thu hái vào mùa xuân hoặc mùa thu. Lá và thân cây được rửa sạch, phơi hoặc sấy khô. Cây ngải dại được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Xem thêm: Ăn Hạt Hướng Dương Có Tốt Không Cần Lưu Ý Gì?
Thành phần hóa học của cây ngải dại
Cây ngải dại chứa nhiều thành phần hóa học có giá trị dược lý, bao gồm:
- Flavonoid: là nhóm chất chống oxy hóa mạnh, có tác dụng chống viêm, giảm đau, kháng khuẩn, kháng virus,… Các flavonoid chính trong cây ngải dại bao gồm rutin, quercetrin, apigenin, luteolin,…
- Tanin: là nhóm chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, cầm máu,…
- Anthraquinon: là nhóm chất có tác dụng chống ung thư, kháng khuẩn, kháng virus,… Các anthraquinon chính trong cây ngải dại bao gồm artemisinin, artemether,…
- Chất nhựa: có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm,…
- Tinh dầu: là nhóm chất có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, kháng nấm,… Các thành phần chính trong tinh dầu của cây ngải dại bao gồm cineol, camphor, terpinen 4-O-l, β-pinen, (–)-borneol, mycren và vulgrin.
Xem thêm: Tôi đã quay trở lại cuộc sống bình thường nhờ thuốc viêm xoang Triệu Hòa
Tác dụng dược lý của cây ngải dại
Tác dụng kháng khuẩn
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và tinh dầu, có tác dụng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn, bao gồm:
- Vi khuẩn Gram dương: E. coli, S. aureus, P. aeruginosa,…
- Vi khuẩn Gram âm: Salmonella typhi, Shigella flexneri,…
- Vi khuẩn kỵ khí: Clostridium perfringens,…
Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học trong cây ngải dại đối với vi khuẩn bao gồm:
- Ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn
- Ức chế tổng hợp DNA của vi khuẩn
- Ức chế tổng hợp RNA của vi khuẩn
- Làm hỏng màng tế bào vi khuẩn
Tác dụng kháng nấm
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và tinh dầu, có tác dụng ức chế sự phát triển của một số loại nấm, bao gồm:
- Nấm Candida albicans
- Nấm Trichophyton rubrum
- Nấm Microsporum canis
- Nấm Epidermophyton floccosum
Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học trong cây ngải dại đối với nấm bao gồm:
- Ức chế quá trình tổng hợp ergosterol của nấm
- Ức chế quá trình tổng hợp protein của nấm
- Ức chế quá trình tổng hợp DNA của nấm
- Làm hỏng màng tế bào nấm
Tác dụng kháng virus
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là artemisinin, có tác dụng ức chế sự phát triển của một số loại virus, bao gồm:
- Virus viêm gan B
- Virus HIV
- Virus sốt rét
Cơ chế tác dụng của artemisinin đối với virus bao gồm:
- Phá vỡ cấu trúc màng tế bào virus
- Ngăn chặn sự sao chép DNA của virus
Tác dụng chống viêm
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và tanin, có tác dụng chống viêm. Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học này bao gồm:
- Ức chế quá trình tổng hợp các chất trung gian gây viêm
- Ngăn chặn sự xâm nhập của các tế bào viêm vào mô bị tổn thương
- Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể
Tác dụng giảm đau
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và tanin, có tác dụng giảm đau. Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học này bao gồm:
- Giảm kích thích các thụ thể đau
- Tăng cường khả năng chịu đau của cơ thể
Tác dụng chống co thắt
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và artemisinin, có tác dụng chống co thắt. Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học này bao gồm:
- Ức chế sự co thắt của cơ trơn
- Tăng cường khả năng giãn cơ của cơ trơn
Tác dụng chống dị ứng
Các thành phần hóa học trong cây ngải dại, đặc biệt là flavonoid và artemisinin, có tác dụng chống dị ứng. Cơ chế tác dụng của các thành phần hóa học này bao gồm:
- Ngăn chặn giải phóng histamin
- Ngăn chặn sự hoạt hóa các tế bào viêm
- Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể
Xem thêm: Bài Thuốc Nam Chữa Đau Nhức Xương Khớp Tốt Nhất Hiện Nay
Cách dùng cây ngải dại hằng ngày
Các dạng sử dụng của cây ngải dại
Cây ngải dại có thể được dùng dưới dạng thuốc sắc, thuốc cao, thuốc bột,…
- Thuốc sắc: Lấy 30-60g lá ngải dại tươi hoặc 15-30g lá ngải dại khô, rửa sạch, cho vào nồi sắc với 200ml nước. Sắc đến khi còn 100ml thì chắt ra uống.
- Thuốc cao: Lấy 100g lá ngải dại tươi, rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô. Cho vào lọ thủy tinh, đổ rượu trắng vào ngập thuốc, đậy kín, ngâm trong 1 tháng. Sau đó, lọc lấy rượu thuốc, cô đặc thành cao.
- Thuốc bột: Lấy 100g lá ngải dại khô, tán thành bột mịn.
Liều lượng sử dụng
- Thuốc sắc: Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 100ml.
- Thuốc cao: Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10-20ml.
- Thuốc bột: Ngày uống 2 lần, mỗi lần 2-3g.
Xem thêm: Dạ Dày Trào Ngược Nên Ăn Gì Tốt Nhất?
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây ngải dại
Chữa đau bụng kinh
Đau bụng kinh là một tình trạng phổ biến ở phụ nữ, gây ra các cơn đau ở bụng dưới, thường đi kèm với chuột rút, buồn nôn, nôn mửa và thay đổi tâm trạng.
Ngải dại có tác dụng chống co thắt, giúp giảm đau và cải thiện lưu thông máu. Do đó, ngải dại được sử dụng để chữa đau bụng kinh.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch 30g lá ngải dại tươi.
- Giã nát lá ngải dại, vắt lấy nước cốt.
- Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 30ml.
Lưu ý:
- Không nên sử dụng ngải dại trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú.
- Nếu các triệu chứng đau bụng kinh không cải thiện sau khi sử dụng ngải dại, hãy đi khám bác sĩ.
Chữa viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là một tình trạng viêm da mạn tính, gây ra các triệu chứng như ngứa, sẩn đỏ, bong tróc da. Ngải dại có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giúp giảm ngứa và viêm da. Do đó, ngải dại được sử dụng để chữa viêm da cơ địa.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch 50g lá ngải dại tươi.
- Giã nát lá ngải dại, vắt lấy nước cốt.
- Pha với nước ấm để tắm.
Lưu ý:
- Nếu có vết thương hở trên da, không nên sử dụng ngải dại để tắm.
- Nếu da bị kích ứng sau khi sử dụng ngải dại, hãy ngừng sử dụng và đi khám bác sĩ.
Chữa mề đay
Mề đay là một tình trạng da gây ra các nốt sẩn đỏ, ngứa. Ngải dại có tác dụng chống dị ứng, giúp giảm ngứa và sưng. Do đó, ngải dại được sử dụng để chữa mề đay.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch 30g lá ngải dại tươi.
- Giã nát lá ngải dại, vắt lấy nước cốt.
- Trộn với mật ong, bôi lên vùng da bị mề đay.
Lưu ý:
- Nếu da bị kích ứng sau khi sử dụng ngải dại, hãy ngừng sử dụng và đi khám bác sĩ.
Chữa bong gân
Bong gân là tình trạng tổn thương dây chằng, thường xảy ra ở mắt cá chân, khuỷu tay và đầu gối. Ngải dại có tác dụng giảm đau, kháng viêm và chống sưng. Do đó, ngải dại được sử dụng để chữa bong gân.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch 30g lá ngải dại tươi.
- Giã nát lá ngải dại, vắt lấy nước cốt.
- Trộn với rượu trắng, đắp lên vùng bị bong gân.
Lưu ý:
- Không nên sử dụng ngải dại cho vết thương hở. Nếu bong gân nghiêm trọng, hãy đi khám bác sĩ.
- Cây ngải dại có tính ấm, không nên dùng cho phụ nữ có thai. Không dùng quá liều lượng quy định.
Xem thêm: Thuốc Nam là gì?- Thuốc Bắc là gì? Y Học Cổ Truyền Là Gì?
Cách trồng và chăm sóc cây ngải dại tại nhà
Cây ngải dại là một loại cây dễ trồng và dễ chăm sóc. Bạn có thể trồng cây ngải dại tại nhà bằng cách gieo hạt, trồng cây con hoặc cắm cành.
Cách trồng cây ngải dại
Cách trồng cây ngải dại bằng hạt:
- Chuẩn bị hạt giống: Hạt giống ngải dại có thể mua ở các cửa hàng bán cây giống hoặc hạt giống. Bạn nên chọn hạt giống khỏe mạnh, không bị sâu bệnh.
- Chuẩn bị đất: Ngải dại thích hợp trồng ở đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Bạn có thể trộn đất thịt với phân hữu cơ để tăng độ tơi xốp và dinh dưỡng cho đất.
- Gieo hạt: Gieo hạt ngải dại vào đất đã chuẩn bị, phủ một lớp đất mỏng lên trên. Tưới nước cho đất ẩm.
- Chăm sóc cây con: Tưới nước thường xuyên cho cây con. Khi cây con được khoảng 10-15 cm, bạn có thể chuyển cây ra chậu hoặc vườn.
Cách trồng cây ngải dại bằng cây con:
- Chuẩn bị cây con: Bạn có thể mua cây con ngải dại ở các cửa hàng bán cây cảnh.
- Chuẩn bị đất: Chuẩn bị đất như cách trồng cây ngải dại bằng hạt.
- Trồng cây con: Đào hố sâu bằng kích thước bầu cây. Đặt cây con vào hố, lấp đất và nén chặt đất xung quanh cây. Tưới nước cho cây.
- Chăm sóc cây con: Tưới nước thường xuyên cho cây con. Khi cây con được khoảng 10-15 cm, bạn có thể chuyển cây ra chậu hoặc vườn.
Cách trồng cây ngải dại bằng cách cắm cành:
- Chuẩn bị cành giâm: Chọn cành ngải dại khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. Cắt cành giâm dài khoảng 20-30 cm.
- Chuẩn bị đất: Chuẩn bị đất như cách trồng cây ngải dại bằng hạt.
- Cắm cành giâm: Cắm cành giâm vào đất, lấp đất và nén chặt đất xung quanh cành. Tưới nước cho cành giâm.
- Chăm sóc cành giâm: Tưới nước thường xuyên cho cành giâm. Sau khoảng 1-2 tháng, cành giâm sẽ ra rễ và phát triển thành cây mới.
Cách chăm sóc cây ngải dại
Cách chăm sóc cây ngải dại:
- Tưới nước: Tưới nước thường xuyên cho cây ngải dại, đặc biệt là trong mùa khô.
- Bón phân: Bón phân cho cây ngải dại 2-3 lần/năm. Bạn có thể sử dụng phân hữu cơ hoặc phân hóa học.
- Cắt tỉa: Cắt tỉa cây ngải dại định kỳ để cây phát triển tốt và hạn chế sâu bệnh.
Một số lưu ý khi trồng và chăm sóc cây ngải dại:
- Cây ngải dại ưa sáng, nên trồng cây ở nơi có nhiều ánh sáng.
- Cây ngải dại chịu được hạn, nhưng cần tưới nước thường xuyên trong mùa khô.
- Cây ngải dại không chịu được ngập úng, nên tránh tưới quá nhiều nước.
- Cây ngải dại có thể bị sâu bệnh tấn công, nên thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện và xử lý sâu bệnh kịp thời.
Với cách trồng và chăm sóc đơn giản, bạn có thể trồng cây ngải dại tại nhà để sử dụng làm thuốc hoặc làm cảnh.
Một số câu hỏi thường gặp khi sử dụng cây ngải dại
Ai không nên sử dụng cây ngải dại?
Những người không nên sử dụng cây ngải dại:
- Phụ nữ mang thai và cho con bú: Ngải dại có thể gây kích ứng tử cung, dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Do đó, phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng cây ngải dại.
- Người có tiền sử dị ứng với ngải dại: Ngải dại có thể gây dị ứng cho một số người. Nếu bạn có tiền sử dị ứng với ngải dại, hãy tránh sử dụng loại cây này.
- Người bị huyết áp cao, huyết áp thấp: Ngải dại có thể làm thay đổi huyết áp. Do đó, người bị huyết áp cao hoặc huyết áp thấp nên thận trọng khi sử dụng cây ngải dại.
- Người bị bệnh tim mạch: Ngải dại có thể làm tăng nhịp tim. Do đó, người bị bệnh tim mạch nên thận trọng khi sử dụng cây ngải dại.
- Người bị bệnh gan, thận: Ngải dại có thể gây hại cho gan và thận. Do đó, người bị bệnh gan, thận nên thận trọng khi sử dụng cây ngải dại.
Ngoài ra, bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây ngải dại, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Cây ngải dại có gây ra tác dụng phụ gì không?
Cây ngải dại có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:
- Buồn nôn, nôn mửa là tác dụng phụ phổ biến nhất của cây ngải dại. Tình trạng này thường xảy ra khi sử dụng cây ngải dại quá nhiều hoặc quá thường xuyên.
- Tiêu chảy cũng là một tác dụng phụ phổ biến của cây ngải dại. Tình trạng này thường xảy ra khi sử dụng cây ngải dại ở dạng tươi.
- Đau đầu là tác dụng phụ ít phổ biến hơn của cây ngải dại. Tình trạng này thường xảy ra khi sử dụng cây ngải dại ở dạng tinh dầu.
- Dị ứng là tác dụng phụ nghiêm trọng nhất của cây ngải dại. Dị ứng có thể gây ra các triệu chứng như phát ban, ngứa, sưng và khó thở.
Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào khi sử dụng cây ngải dại, hãy ngừng sử dụng và đi khám bác sĩ.
Cây ngải dại có thể dùng cho phụ nữ mang thai và cho con bú không?
Không, phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng cây ngải dại. Ngải dại có thể gây kích ứng tử cung, dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Ngoài ra, ngải dại cũng có thể đi vào sữa mẹ và gây hại cho trẻ sơ sinh. Dưới đây là một số tác dụng phụ của cây ngải dại đối với phụ nữ mang thai và cho con bú:
- Sảy thai hoặc sinh non
- Thiếu máu
- Sức khỏe của thai nhi kém
- Sức khỏe của trẻ sơ sinh kém
Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, hãy tránh sử dụng cây ngải dại. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về việc sử dụng cây ngải dại, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Kết luận, cây ngải dại là một tài nguyên quý báu trong Thuốc Nam với nhiều tác dụng dược lý đáng chú ý. Tuy nhiên, việc sử dụng cây này đòi hỏi sự thông thái và cẩn trọng.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, quý vị nên liên hệ Thuốc Nam Triệu Hòa để được tư vấn chính xác về cách sử dụng cây ngải dại cũng như để giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến các sản phẩm và liệu pháp liên quan đến cây này. Chúng tôi sẽ đồng hành và hỗ trợ quý vị trong việc sử dụng cây ngải dại một cách an toàn và hiệu quả cho sức khỏe của mình.
